Deze tekst vindt zijn oorsprong in een diep onbehagen met de wijze waarop over onderwijs en vorming gesproken wordt in deze tijd van globalisering. We zijn op weg, zo luidt het, naar een lerende samenleving en kennismaatschappij. De vormgeving van een Europese ruimte voor (hoger) onderwijs maakt daar deel van uit. Ze is, zo zegt men, onmisbaar voor de garantie van sociale groei en voor de bevordering van Europees burgerschap. Maar wie zijn de bewoners van de lerende samenleving? Wie, dat wil zeggen welk soort mens, wordt er verondersteld de Europese ruimte van onderwijs te bevolken? Wie worden we verwacht en opgeroepen te zijn? Een cartografie van deze ruimte en van het regime dat haar bestuurt, laat toe het profiel van de gewenste bewoners te schetsen, maar ze biedt ook een zicht op wie niet welkom is en op wat het heersende regime aan het zicht onttrekt en waar het geen weet van wil hebben. Ze maakt het immuniserende karakter van dat regime zichtbaar en toont wat er daarbij op hetspel staat: de last van het samenleven en het stichten van een wereld. Zo wordt het misschien mogelijk ruimte te vinden om anders te denken en anders te spreken over vorming en onderwijs.